POETYCKI  APEL 

PAMIĘTAMY

CISZO MILCZ! BÓLU MÓW!

- Polacy w 78. rocznicę rzezi wołyńskiej -

Jeśli się nie nazwie drzewa drzewem, lampy lampą, a człowieka człowiekiem, to świat powinien zapaść się pod ziemię. Wszelkie normy świata sprowadzają się do tego, Ĺźe Ĺźyjemy dzięki prawdzie. Gdybyśmy mieli Ĺźyć w kłamstwie, cóĹź wart byłby świat?

– to słowa pisarza Stanisława Srokowskiego, autora scenariusza filmu „Wołyń”, ale równieĹź m.in. autora tomu wierszy, którego tytuł stał się hasłem wywoławczym naszego projektu-apelu. Ten wielki polski twórca kresowy najwaĹźniejsze ze swoich dzieł poświecił ludobójstwu, którego dokonali ukraińscy nacjonaliści na Polakach, często swoich sąsiadach. Tak uzasadnia ten swój artystyczny wybór:

(…) muszę o tym mówić. Bo trzeba wykrzyczeć świat zła. Takiego ludobójstwa Polacy nigdy wcześniej nie przeĹźyli. Nie moĹźemy pozwolić, by głupi ludzie amputowali nam narodową pamięć. Tylko 20 procent Polaków wie, co wydarzyło się na Kresach. MoĹźe dlatego ocalałem, by krzyczeć i wołać w imieniu tych, którzy nie mogą juĹź o tym mówić. Bo kaĹźde nowe kłamstwo o ludobójstwie to kolejny cios zadany ofiarom. Jakby nowa śmierć.

Kierując się właśnie takim rozumieniem prawdy i jej bezcenną dla ludzkiej wraĹźliwości kreacją poprzez róĹźnorodne działania artystyczne, Teatr Nie Teraz dziesięć lat temu stworzył przedstawienie „Ballada o Wołyniu”, pierwszą w polskim teatrze próbę opowiedzenie tego, co ocalonym z Zagłady przez lata całe nie pozwalały wypowiedzieć ściśnięte strachem i grozą usta. PodróĹźowanie po kraju z tym spektaklem uświadomiło nam, Ĺźe mówienie o tej tragedii wciąż jest gipsowane przez nieludzką polityczną poprawność i edukacyjną ignorancję.    

11 lipca 1943 roku to jedna z najwaĹźniejszych dat we współczesnej historii. Był to dzień tzw. krwawej niedzieli, kiedy to jednocześnie w ok. 100 miejscowościach na Wołyniu doszło do zaplanowanej fali mordów na Polakach, co często miało teĹź miejsce w kościołach, gdy wierni gromadzili się na Msze św.

Chcielibyśmy zaprosić polskich artystów, szczególnie artystów sztuki słowa, ale równieĹź wszystkich rozumiejących sens tego działania, do wspólnego czytania poezji dedykowanej lub inspirowanej historią Zagłady, którą ukraińscy naziści, sojusznicy hitlerowskiej III Rzeszy zgotowali Polakom w latach 40-tych XX wieku.

Niechaj nasze działanie wybrzmi głośno i wyraĹşnie w niedzielę 11 lipca 2021 r. w Narodowym Dniu Pamięci Ofiar Ludobójstwa. Tego dnia (lub w dniach sąsiadujących) czytajmy wiersze, które w specjalnym pakiecie zostaną rozesłane do jak największej liczby adresatów. Sugerujemy do odczytania co najmniej trzy utwory z proponowanego pakietu. Liczymy, Ĺźe odbiorcy nie tylko sami zechcą się w ten artystyczny projekt zaangaĹźować, ale zainspirują do tego jeszcze innych chętnych. Liczymy na współpracę środowiska szkolnego i harcerskiego, z którymi nawiązaliśmy juĹź współpracę. Zachęcamy do udziału w tym projekcie takĹźe środowiska polskie znajdujące się poza granicami kraju.

Proponowane liryki są krzykiem zza ściany niepamięci, głosem sprzeciwu wobec nietolerancji i barbarzyństwa, które to przecieĹź wciąż są obecne we współczesnym świecie. Ta lektura to wyjątkowa lekcja człowieczeństwa.

KaĹźdemu „czytaniu” mogą towarzyszyć widzowie – to byłoby bardzo piękne, szczególnie, gdyby wśród odbiorców byli młodzi Polacy. Niemniej postarajmy się, aby kaĹźda z tych prezentacji została zarejestrowana w formie  dĹşwięku i obrazu (przy pomocy telefonu lub w inny sposób) i przesyłana na podany poniĹźej adres. Następnie zamieśćmy to nagranie w dniu 11 lipca na profilach mediów społecznościowych podmiotów biorących udział w tym działaniu i pozwólmy, Ĺźeby to nasze poetyckie przesłanie pamięci było dostępne przynajmniej do końca lipca.

Instytut Pamięci Narodowej jest współtwórcą projektu. I na adres mailowy IPN: sergiusz.kazimierczuk@ipn.gov.pl , prosimy zgłaszać swój akces do tej artystycznej patriotycznej inicjatywy. Mile widziane będą przesłane nagrania recytowanych tekstów (lub linki do nich), co pozwoli je upowszechnić dodatkowo poprzez komunikatory Instytutu Pamięci Narodowej oraz Teatru Nie Teraz.

Maszkienice / Warszawa 11 czerwca 2021

Tomasz Antoni Ĺťak                                        dr Jarosław Szarek 

Dyrektor Teatru Nie Teraz                                                         Prezes

SYN WOŁYŃSKIEJ RODZINY                    INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ